'Tevreden zijn met wat we al hebben, is een magische gouden sleutel om op een volledige, onbeperkte en geïnspireerde manier te leven.'
Pema Chodron

 
Bouwstenen voor tevredenheid en compassie

 

Wat geluk is en wat gelukkig maakt vult ieder mens voor zichzelf in. De één is vervuld van geluk door het hebben van succes. Een ander wordt gelukkig van zijn/haar achtertuin. Het leven heeft veel te bieden waar we gelukkig mee kunnen zijn. De omstandigheden, waar wij in het westen ons in bevinden, helpen daaraan mee. Al geldt dat ook niet voor iedereen en is er genoeg wat niet klopt en nog veel werk te doen.

Doorgaans is het zo dat geluksgevoelens ontstaan door bepaalde situaties en omstandigheden die zich buiten ons bevinden. Momenten waarin we ontspannen zijn en het leven ons toelacht. Wanneer er niet te veel verplichtingen, druk en verwachtingen van anderen op ons gelegd wordt. Wanneer we ons vermaken en leven zich soepeltjes meeneemt. 

 

Vanuit praktisch alle spirituele tradities wordt gezegd dat geluk in jezelf besloten ligt. We kunnen momenten gelukkig zijn door externe omstandigheden, maar dat is vluchtig en altijd van voorbij gaande aard. De vergankelijkheid van de externe geluksfactoren maakt onrustig. We willen geluk vasthouden en geluk organiseren. Op zich is daar natuurlijk niets mis mee. Het is plezierig om plannen te maken die ons tevreden en blij maken. Tenzij we teveel hechten aan het resultaat en gewend raken aan omstandigheden. De eerste keer dat we een palmboom zien zijn we verrukt. De derde keer kijken we er niet meer naar om en moet er iets anders komen waar we ons over kunnen verwonderen. Ik overdrijf wellicht, maar zo werkt het door de bank genomen wel.

 

Gewenning en verveling sleurt ons mee in de mallemolen van zoeken naar vermaak en bevrediging. Opgesloten in een wiel dat eindeloos blijft draaien, zonder dat we er duurzaam tevreden door worden. Er moet steeds weer wat gebeuren, waardoor we niet echt vrij zijn en het leven op zijn beloop laten.

Het is waar: er zijn veel mooie dingen waar we van kunnen genieten. Het is prettig en ontspannend om op vakantie te gaan bijvoorbeeld. Maar is het niet zo dat je na de vakantie, als het leven weer zijn gewone gangetje gaat, de onvrede weer van voorafaan begint? Wederom opgesloten in de visueuze cirkel  van een werkelijkheid waar we ‘nee’ tegen zeggen. We hopen al snel weer op een andere werkelijkheid. De volgende vakantie bijvoorbeeld, of de nieuwe keuken. Het wiel van afwijzing, hoop en verlangen draait op volle toeren. Totdat we gaan inzien dat geluk in de eigen essentie besloten ligt.

 

Wat is het dan wat in je besloten ligt waardoor je meer geluk gaat ervaren? Wat is dat waarvan wordt gezegd dat dit kwaliteiten zijn waar ieder mens over kan beschikken. En hoe kunnen we gebruik maken van deze kwaliteiten zodat tevredenheid en compassie kan groeien? Want goed beschouwd zijn tevredenheid en compassie hoofdbestanddelen voor het ervaren van geluk.

 

Hoe ontwikkelen we tevredenheid en compassie?

Eén manier is om te oefenen met vrijgevigheid, aandacht, geduld, waardering en te weten en te begrijpen hoe deze kwaliteiten werken. Het zijn uitingen van betrokkenheid en zorgzaamheid. Voor zowel jezelf als voor anderen.  

 

Vrijgevigheid

Als we het over vrijgevigheid hebben gaat dat niet direct om het geven van materiele zaken. Het gaat vooral over het geven van je kwaliteiten. Het gaat over delen en uitreiken naar een ander, maar ook naar jezelf. Vormen van vrijgevigheid naar jezelf zijn onder andere: tijd nemen, zelfonderzoek doen en leren. Met de intentie om daar jezelf mee te voeden wat zich vervolgens kan uitstralen naar anderen.

 

Aandacht

Mindful zijn. In het hier en nu zijn en aanvaarden wat zich aandient. Dit dit een heilzame werking heeft hoeft geen betoog. We kunnen aandacht meer ontwikkelen door meditatie. Door de aandacht te richten op de ademhaling en de fysieke sensaties.  Daarmee leren we ook onszelf beter kennen. We voelen onze grenzen. We voelen ruimte en wanneer we wel en niet in contact zijn met onszelf.

 

Geduld

Met name in processen waar groei en ontwikkeling aan ten grondslag ligt is geduld bijna onontkoombaar. We willen vaak te veel en te snel. Meer en voortvarender dan soms mogelijk is. Wanneer we de doelen wat meer los kunnen laten en de weg naar het doel meer kunnen respecteren komen we vanzelf tot geduld.

 

Waardering

Nastreven van perfectie en dualiteit (denken in tegenstellingen) zijn een tegenhanger van waardering. Als er geen waardering is betekent dit dat er iets afgekeurd wordt. Dat is voeding voor onvrede omdat er iets is wat we niet willen. We kunnen kijken welke kanten we van onszelf en iets of iemand kunnen waarderen. Er is altijd wel iets moois wat waardering verdient. We kunnen dat ook breder trekken zoals waardering voor het leven zelf. Waardering voor alle ervaringen, ook die we als onprettig beschouwen. Het hebben van waardering geeft rust.

 

Weten/kennis

Om te weten hoe het werkt en waarom we iedere keer weer vervulling en bevrediging nodig hebben is kennis nodig. De Boeddha heeft daar handreikingen voor gegeven waarbij de uitnodiging iedere keer bestaat uit het zelfonderzoek. Geen klakkeloze aannames vanuit anderen of je eigen hoofd. Zelf ervaren zorgt ervoor dat je het weet.

 

 

Het oefenen met de hier genoemde verbindende kwaliteiten brengen een transformatie teweeg naar ZIJN. Op den duur. Het kan een lange weg zijn, maar ieder stapje is waardevol.

 

 

Rikkie Postema