Alleen het besef dat donkerte altijd licht in zich draagt kan al troostend en bemoedigend zijn op het moment dat je in een donkere gemoedstoestand verkeert. Andersom is natuurlijk ook waar. Wanneer alles licht is. Je gemoedstoestand is frank en vrij is er altijd wel iets van donkerte aanwezig.

Volgens het yin en yang principe zijn er altijd tegenstellingen. Zoals mannelijk en vrouwelijk, donker en licht, vreugde en verdriet. Deze tegenstellingen maken de wereld zoals die is. Er zou geen nacht zijn zonder dag en geen schaduw zonder zon. De twee tegengestelde principes werken als het ware samen. Ze houden elkaar in stand.
Dit zie je met name terug in de natuur. Een bloem komt tot bloei, raakt uitgebloeid en laat haar zaden na. Je kunt zeggen dat de bloem sterft om vervolgens weer leven te kunnen geven. Binnen yin-yang zou je dit kunnen duiden als bloei en verval. De natuur kan niet functioneren zoals die doet zonder deze tegenstellingen. 

Als ik even terugga naar de oorsprong van yin en yang dan komen we op Lao Tse. Hij schreef een boek waarin hij aangaf dat ieder mens zijn of haar levenspad heeft en tegelijkertijd verbonden is met spiritualiteit. Hij wees op het belang van de verbinding tussen die twee levensaspecten. Als je hierbij je mind als voorbeeld neemt, dan zou je kunnen zien dat je mind, of je geest, vol is. Er is praktisch altijd cognitieve activiteit. We zitten vrijwel altijd in ons hoofd van waaruit we de dingen interpreteren. Maar in de mind is ook een vrije ruimte. Wat je de mogelijkheid geeft om vanuit een niet oordelen of interpretatie de dingen te beschouwen waardoor je je bewust kunt worden van de relatieviteit van de denkbeelden waaruit je jezelf, anderen en de wereld beoordeeld. Dit geldt voor zowel de dingen buiten jezelf als de dingen in jezelf. Je gevoelens bijvoorbeeld.

 

Het woord spiritualiteit is een lastige. De betekenis en invulling die je aan spiritualiteit geeft kan van mens tot mens verschillen, maar voor mij betekent spiritualiteit dat je de mogelijkheden die je hebt aanwendt om zelfonderzoek te doen. Dat kan op vele manieren. De een doet aan yoga en meditatie, de ander is aangesloten bij een kerkgenootschap of volgt lessen van een spiritueel leraar. Het kan wat mij betreft zelfs allemaal samengaan, als dit ten dienste staat van balans en een zuivere ontdekking te doen van wat werkelijk belangrijk is en hiernaar te leven. Spiritualiteit gaat volgens mij ook over het ontwikkelen van wijsheid. Niet een cognitieve wijsheid, het intellect of kennis die we uit boeken vergaren, maar een wijsheid vanuit een diep innerlijk weten en ervaren.

Het yin-yang principe kan ons helpen om deze kwaliteiten te ontwikkelen.
Stel dat ik mijzelf de wereld en anderen vanuit een negatieve blik beschouw. Dan plaats ik mijzelf in een bepaalde gemoedstoestand. Ook als ik mijzelf de wereld en anderen vanuit een positieve blik beschouw veroorzaakt dat een gemoedstoestand. Beiden zijn niet reeel want ik, anderen en de wereld bestaan nu eenmaal uit positief en negatieve aspecten.
Om jezelf vrij te voelen zijn en anderen vrij te laten is het belangrijk om te zien hoe de dingen werkelijk zijn. En dat is nog niet zo eenvoudig, omdat ons ego ons vaak andere dingen voorkauwt dan de werkelijkheid. En dat is niet erg, want we beschikken nu eenmaal over een ego, maar we hebben ook een egoloos zelf. Ook weer yin en yang. Ego en egoloosheid. We kunnen ons van beide kanten van dit systeem bewust zijn. Weten wanneer we beheerst worden door het ego en wanneer egoloosheid de toon voert.

Daarvoor moet je wel kunnen herkennen welke kant van de cirkel het meest actief is. Mijn ego kan te actief zijn. Misschien merk ik dat niet direct in het moment zelf, maar ergens kan ik wel voelen dat iets niet klopt. Ik kan later zien dat mijn ego deel te veel ruimte in de cirkel in beslag nam. Een kenmerkend beeld van onbalans. Niet erg, maar het voelt simpelweg niet prettig. Er zijn manieren om de balans weer te herstellen. Hoewel met oefening hiermee de balans steeds sneller hersteld kan worden is het iets wat zich toch altijd weer blijft aandienen. Het leven speelt zich nu eenmaal af in donkerte en licht.

Die tegenstellingen, de dualiteit, brengt een stroom verlangen naar geluk op gang. Ieder mens wil gelukkig zijn en probeert het leven zodanig vorm te geven dat geluksgevoelens op de voorgrond staan. Maar omdat het niet reeel is dat de lichte kant van de cirkel de meeste plaats inneemt is dat duurzame geluk niet maakbaar. We kunnen goed in ons vel zitten, tevreden zijn en zeggen dat we gelukkig zijn. Toch ontkomen we niet aan tegenslagen en narigheid. Wat kan het yin yang symbool dan voor je betekenen? Best heel veel, maar ik zal er 1 manier uitlichten. Je een afbeelding van een yin yang symbool voor je zetten en je aandacht richten op de afbeelding. Je kijkt naar de twee kanten in de cirkel en je gaat meer en meer beseffen dat er donker en licht is. Dat in het donkerte zelfs licht is en in het licht donkerte. Je kunt de afbeelding helemaal in je opnemen. Zo lang je wilt en zo lang het goed voelt. Je kunt de dingen benoemen waardoor je niet goed in je vel zit. Stel dat je 5 dingen kunt benoemen. Dingen waardoor je bijvoorbeeld verdrietig, boos of onzeker van wordt. Dan benoem je 5 dingen waar je bijvoorbeeld blij, dankbaar of liefdevol van wordt. Je benoemt dus wat je ongelukkig maakt en probeer dat ook maar te voelen. Er bij te blijven met je aandacht. En dan benoem je de tegenstelling daarvan. En ook die probeer je te voelen. En dan blijf je rustig kijken naar het symbool. Je aandacht gericht op je ademhaling. Je kunt dit net zo lang doen als je wilt. Zolang het goed voelt.

Besef dat het yin yang principe dynamisch is. In beweging en onderhevig aan veranderingen. Zoals het leven is. Dit vraagt van jou dat je ook dynamisch bent. Dat je voelt bij jezelf hoe het met je is en dat ook doorvoelt en hierin ontspant. Meditatief. Meegaand met de stroom. Dan kunnen yin en yang met elkaar uitwisselen en leven geven aan alles. Yin heeft alijd iets van Yang in zich en andersom. Niets is volledig wit of zwart. En om niet te vergeten: Wanneer er twintig dingen zijn die je doen huilen, zijn er ook twintig dingen die je doen lachen.

Rikkie Postema

 

Tekening van het yin yang symbool door Rikkie Postema